آزمانک: غُلام

 علی گوہر

’’اے نامانی لَڑ اِنت ترا داں شش ماہ ءَ اے توامیں مردم کُشگ ءُ ہلاس کنگی اَنت ، اگاں ناں! گڑا تو وت ہلاس کنگ بئے‘‘، کماندار تُرکان ءَ میر ہوتمان ءَ را بیہار دیان ءَ گوٛشت ءُ چہ آئی ءِ اوتاک ءَ درآیگ ءَ لگّ اِت،درآیگ ءِ وہد ءَ کہ پادے اوتاک ءِ ڈنّ ءَ ءُ پادے توک ءَ اَت ، کرنل ءَ میر ہوتمان ءِ نیمگ ءَ چَک جت ءُ گوٛشت :

’’اے مردم اگاں ہمے شش ماہاں کُشگ مہ بنت گڑا مئے اد ءِ واجہی ءُ آیانی غُلامی دائم ءَ ہلاس بیت، اے چَرا سِلاہ بنداں ہزار درسد تُرسناک تِر اَنت‘‘

ہمے گپّاں کنان آئی ءَ میر ہوتمان ءَ را ماڑی ءِ اوتاک ءَ یلہ دات ءُ شت-

’’ مئی پت ءَ مارا سیاہ ءُ گار کنائینت گوں چانوگیریاں، اے ہما وفاداری اَنت کہ پہ ہمے کرنل ءُ جرنیلاں داں مارا سر بوت انت۔بلے مئی پت ءِزمانگ دگرے اَت، سگریٹ ءُ بُوسُکی گُدانی شپّکی ءِ سرا کسےءَ را کُشائینگ، گد ءُ سگریٹ ءُ چَپل ءِ بیپاریاناں گرائینگ ءَ پد پچگرگ، بازار ءِ پسانی پاٹک کنگ ءِ سرا شپانک ءُ مہترانی سَلاہ کنگ، جنینے ءِ سُہن ءُ مُہر بوئگءِ گپچلاں قاضی ءِ منّینگ،بلئے مرچی ایشانی لوٹ دگراَنت‘‘

میر ہوتمان گوں وت لبجگ ءَ اَت کہ چہ پُشت ءَ آئی ءِ سنگت نوران ءَ جواب گردینت’’گڑا تئی پت ءِ حبر چیا زورگ بوتگ اَنت؟زاناں اے تئی پت ءِ رنگ ءِ عاشق بوتگ اَنت؟یا تئی پت دَمگ ءِ بُودناک تریں ہستی بوتگ؟بابا ہوتمان اے کُلّیں چیز ایشاں پمیشکہ آ زمانگ ءَ انّاں کتگ اَنت آئی ءِ سوٛب ءَ ترا گوٛشاں گوں ، وتی ماڑی ءِ زِرباری نیمگا کہ تو مرچی اے فوجی کلات ءُ اے ازامتیں پسیل ءَ گندگ ءَ ئے  کہ شانزدہ میل ءِ درٛاجی ءَ بیت ، میر گزابیک بزاں تئی پت ءَ ہمیشاناں بکشاتگ ، بدل ءَ شُمارا ایشاں بے حساب دات ءُ نوں شُمارا ہم وتی دپاراں ہوز دئیگ لوٹیت‘‘ نوران گوٛمے گپّاں کندان ءَ ہوتمان ءِ اوتاک ءِ بَزم پوشیں کُرسیانی سرا درٛاج گپت ءُ پدا درّائینت ئےِ کہ’’ تو ئے ہوتمان پرے گپّ ءَ اینچو مہ جیڑ چیا کہ من یک سوٛڑگے پہ تو ٹہینتگ‘‘

’’چے؟‘‘میر ہوتمان ءَ اِشتاپ اِشتاپ ءَ جُست کت۔

’’تو غُلامیں چاَشُو ملنگ ءِ تُوکی بچکّ دیستگ؟‘‘

’’اناّں نہ دیستگ‘‘ہوتمان ءَ درّائینت۔

پدا نوران ءَ درّائینت’’گندگءَ وَ تو دیستگ بلئے انوں بیہال ئے،، اے مُدام بازار ءَ یلہ اِنت ، ہیروئن کشّیت، بُرزیں سیاہیں مزن بڈّے ، ہم شپ دُزّیانی سرا مردم وتی دستاں وش کن انت،ہرچی جت کنئے بہ جن بلے سُرگ ءِ نام ءَ نہ زانت،لٹاں چوں آسن ءِ پولات ءَ کتگ ءُ سکیں زور مند ات ہم ءُ پدا بلاہیں نہ ترسے ، گوٛش انت کہ پت ءُ پیرکاں چہ اے نامی ئیں زورمند بوتگ انت۔ ایشی ءِ پیرک ملنگ ءَ نُہہ مَنی گلّہ ءِ دانانی گونی بگل ءَ کتگ انت ءُ تَرّیتگ‘‘

’’ہاں ہاں زانئےِ زی من دیست بازار ءِ دپ ءَ گوں سانکلاں بستگ ات ءُ دو مردم ایشی ءَ ہوش چوپ کنگ ءَ ات‘‘ہوتمان ءَ گوں گل وتارا داشت نہ کنان ءَ گوٛشت-

’’ہو ہمیش اِنت ٹلی ہیرونی، ہوتمان! اے پہ پُڑی ئے  ہیرون ءَ ہرچی کنت تو ایشی ءَ را بیار وتی کرّ ءَ بدار ، نان،ورگ ،جنکّ ءُ بازار بہ کن ،کباب ءُ شراب بہ کن بہ چار رندا چو کائیگر ءَ بیت زور وَ ایشاں ہمینچو مان کہ رُستم ءِ روہ ءِ زمین انت، بلے یک کارے نباہ کن ئے کہ کارے بہ کن ئے ،ایشی ءَ ہیرون ءِ یلہ دئیگ مئیل چیاکہ اے غلامے ہمیش ایشی ءِ ورگ ، پوشگ،نندگ ،وپسگ ءُ زندمان کل پمیشی ءَ اَنت ءُ ہردیں تو ایشی ءَ چریشی ءِ غُلامی ءَ آزات کت گڑا بزاں تو وتی پاداں وت تپر جت۔

شرّی ئِے مان اِنت ءُ پہ ہمراہی ،زبان ءُ وفا داری ءَ ایشانی قصّہ نہ بیت ،اگاں تو ایشی ءِ ہیروئن پچ گپت بزاں تو اے ہما تہ ءِ شرّیں مردم ءِ دست ءَ دات کہ ہیروئن ءَ آئی ءَ را قرنی ئیں وابے داتگ ءُ پدا ایشانی تہہ ءِ انسان کہ پاداتک گڑا تئی ہچ طاقت ایشی ءَ را داشت نہ کنت پدا رندا ایشی ءِ دیم ءِ دارگ چو نہنگ ءِ ہار ءِ دارگ پہ تو حدّ ءَ در بیت چیاکہ ایشی ءَ رستر ہیروئنءَ جوڑ کتگ ءُ تو ایشی ءَ را ہمینچو نشہ بہ دئے بِلّے اے دو بدتر رستر بیتءُ تئی دژمناں گڑان کنت‘‘

’’باز جوان منی سنگت نُوران تئی ہمراہ داری ءُ شور ءُ سَلاہانی دئیگ ءِ، من باندا ایشی ءَ را کاراں‘‘میر ہوتمان ءِ چمّ گوٛشیگاں تِرٛپگ ءَ اِت انت۔ میرہوتمان ءِ کارداراں ٹلی شوہاز کت ءُ آؤرت واجہ ءِ ماڑی ءَ سر کُت۔

’’ٹَلی ترا ادا ہرچی رسیت ہماکہ تئی دل بہ گوٛشیت ، ورگ چرگ،شراب کباب، جنک ءُ ناچ تو ہرچی بہ گوٛش، ہو ہاں بے ہال بوتاں ہیروئن ہم ‘‘میر ہوتمان گوں ٹَلی ءَ گپ ءَ ات-

’’ٹَلی ءِ دپ چہ گل ءَ پچ بوت ، ’’ھیرون ہم ؟‘‘

’’ہو ہیروئن ہم‘‘ ہوتمان ءَ درّائینت،’’بلئے گپ ایش اِنت کہ ترا منی ہر حبر ءِ سرا ہو کنگی انت، اناّں ءِ ہچ جاگہ نیست ادا‘‘

’’من پہ ہیرون ءَ ہرچی کناں ،سر ءَ جہل پاداں برز ،چہ دو پاد ءَ یک پاد ءَ اوشتاں ، تو بہ گوٛش ساہ مہ کش من ساہ نہ کشاں، شپ ءَ نپاد ءِ بدل ءَ ریکانی سرا وپساں،اِناّں اِناّں ، ریک نرم اِنت سنگانی سرا وپساں ، شپاں، نان تُری بے نارشت ءَ بہ دئے پہ تو ہر روچ سرے چگردی دار چہ کوہ ءَ چناں کاراں پہ سر، ہر مہ دئے ،ہر ءِ ہچ زلورت نہ انت چیاکہ من چَرے ہراں وت زور مند ترا اوں‘‘

’’بس نوں دگہ ہچ مہ گوٛش‘‘میرہوتمان ءَ ٹَلی ءِحبرانی تہا دَؤر کت ءُ آ حاموش کت۔

اے شش ماہاں ٹَلی پسی پاد ءُ راناں، شراب ءُ نیبگاں چہ انسانی کَٹّ ءَ بُرتگ ات ، آئی ءِ دیم ءَ ہیرون سیرانی حساب ءَ کوت اِت انت ءُ آ دل ءِ مئیل ءَ ہیروئن ءِ کشّگ ءَ شپ تاں روچ گُلائیش ات‘ میر ہوتمان کہ نشہ ءِ مستریں بیپاری ماں وتی ہند ءَ زانگ بوتگ ات آئی ءِ ہیروئن ،کرسٹل، کوکین ءُ شیشہ آں ٹَلی ءَ چو ہُوکیں رستر ءَ کُتگ ات۔

ٹَلی ءَ را اے شش ماہاں ہرروچ میر ہوتمان ءَ کرنل تُرکان ءِ داتگیں نامانی لڑ ءُ آیانی بابت ءَ یک یک چیزے چو مُلّا ءِ مکتبی ءَ زَپت کنائینت ءُ آئی ءِ مجگ ءَ لِچّینت ،ہمے تماہانی بدل ءَ ٹَلی ہرچی کنگ ءَ رضا بوتگ ات-

تنیگہ شش ماہ ءَ پانزدہ روچ پشتکپتگ ات کہ ٹَلی چرے لسٹ ءِ تہا گیشتریں مردم کُشتگ اِت انت،کرنل تُرکان ہوتمان ءُ نوران ءَ ہم شپ جَژن ءَ ات چیاکہ ہرروچ تُپنگ ءَ توار کت تہہ لڑ ءِ مردمے کم تِرّاَت۔

’’ٹلی مرچی ترا اے لڑ ءِ سر کردئیں مردمے کُشگی اِنت چیاکہ اے کُلیں کارانی سر کردگ ہمیش انت ‘‘،میرہوتمان ءَ کندان ءَ ڈاکٹر میران ءِ نام ءِ سرا کندان ءَ ٪ نشان جت-

’’واجہ بلئے من ڈاکٹر میران ءَ نہ زاناں ءُ آ دگہ دُرٛستیں مردم من پَجّہ آؤرتگ اَنت‘‘ ٹَلی ءَ درّائینت-

’’گمیگ مہ بُو ، من ترا وت پہ ڈاکٹر میران ءَ سر کناں‘‘

دیگر ءِ وہدءَ میر ہوتمان ءُ ٹلیءَ دمونکہ، دمونکہے جت ءُ تُپنگے ٹلی ءَ را دات ءُ وتی گاڑی ءَ سوار دیم پہ مزنیں بازار ءَ رہادگ بُوت انت کہ اناگت میرہوتمان یک دکانے ءِ دپ ءَ اوشتات ءُ لنکک ءَ ٹال کنان ءَ ٹلی ءَ را گوٛشت ئےِ ’’بہ جن ہمے مرد ءَ کہ من پمائی ءَ لنکک ٹال کتگ، ہمیش انت ڈاکٹر میران کہ وتی اسٹور ءَ نشتگ، اے بیگاہاں نادُرٛاہاں علاج کنت ءُ آیاناں چہ غُلامی ءَ آزاتی ءِ سَبک ہم وانینیت ‘‘

گوں ہمے گپاں ٹلی ءِ چمّاں آس دات چیا کہ ڈاکٹر میران ہما مردم اَت کہ ٹلی ئِے نہ زانت ، پجّہ نیاؤرت، چو زانتے کہ آ ہیروئن ءِ نشہ کنوکے ، چلّ ءُ لیگاریں ، ہورک کیسگے ،انگت ہم پہ آئی ءِ مات ءِ علاج ءَ کہ ٹلی ءَ توار پر جت گڑا ڈاکٹر میران سرپادی ءَ ہمائی ءِ کاشیں کُڈّک ءَ اتک گوں ،ناں شپ چار اِت ناں روچ ،ناں سرد ناں گرم تہ ڈاکٹر میران ءِ ہمے مردم گری آں آئی ءِ تہ ءِ رستر کُشت ءُ آ دمان ءَ انسانے جوڑ بوت۔

دیم ئےِ ترّینت پہ میرہوتمان ءَ ءُ تپنگ آئی ءِہیِکّی ءِ سرا داشت ءُ گوٛشت ئےِ ’’زَرّ ءِ واستہ تو رستر جوڑ بوت ئے ،زمین ءِ واستہ تو رستر جوڑ بوت ئے ،غُلامانی غُلام جوڑ بوت ئے ،آیاں ترا ہرچی گوٛشت تو کت نہ کت ءُ پرے کار ءَ من ءَ وتی غُلام گچین کت-بلئے من ترا گوٛشگ لوٹاں کہ من چہ مرچی ءَ آزاتاں ءُ اے زمین ءِ دلبند ءِ سرا یک غُلامے پہ دائمی کم کنگ ءَ آں‘‘

ءُ پدا تپنگ ءَ گرٛند اِت میرہوتمان ءِ ہون شتور گپت اَنت ءُ ٹَلی دیم پہ کوہ دیماں تَرٛانج بندان ات-